O le a le Ransomware? | Se Taiala Mautu

O le a le ransomware

O le a le ransomware?

Ransomware o se ituaiga o malware fa'aaoga e fa'ama'i ai se komepiuta. 

Muamua, o le ransomware e faʻapipiʻi faila faila ma faʻatapulaʻaina le avanoa i faila e le tagata faʻaoga.

Ina ia mafai ona maua le avanoa i faila, e tatau i le tagata manua ona totogi le tagata osofaia e maua ai le avanoa i se ki faʻavasegaO le decryption key e mafai ai e le tagata manua ona toe maua le avanoa i a latou faila.

O se tagata solitulafono i luga ole laiga e iai le malosi e maualuga ai totogifuapauina e masani ona totogi ile bitcoin.

Faatasi ai ma le tele o faʻamatalaga patino o loʻo teuina i luga oa tatou masini, e mafai ona avea lenei mea ma faʻamataʻu popole tele. Talu ai ona o le toatele oi tatou e faalagolago i masini patino e pei o smartphones ma komepiuta, o le leiloa o le avanoa i ai e mafai ona mafua ai le tele o mafatiaga ma faʻalavelave io tatou olaga i aso taitasi. 

O le fa'aalia o a tatou fa'amatalaga patino e pei o numera o pepa aitalafu, numera o le saogalemu lautele, ma fa'amatalaga o teugatupe i le faletupe e mafai ona mafua ai le tele o a'afiaga tau tupe e ono tele tausaga e fa'avasega ai. 

O le a le amataga o le ransomware?

O fa'ama'i fa'akomepiuta ma mea leaga e sili atu nai lo o fa'amatalaga na e fa'alogo muamua i ai ma o le mea e leaga ai atonu e mafua ona o lo latou taatele i le olaga i aso faisoo. O virusi ma polokalama leaga sa i ai talu mai le amataga o le initaneti. 

Ae o le mea moni, o se tasi o faʻataʻitaʻiga muamua o le anufe Morris. O le anufe Morris na tusia ma tatalaina e se tagata fa'au'u a Cornell e aunoa ma se fa'amoemoe leaga. O le anufe na mamanuina e tosina atu ai le mafaufau i nisi o faʻafitauli ma le faʻaogaina o polokalama faakomepiuta, ae na vave ona alu ese ma faʻaleagaina ai le faitau miliona o tala.

Ole taimi nei e faitau afe faʻamaʻi ma mea leaga ua faia ma faʻaalia i luga ole initaneti talu mai le amataga o le anufe Morris. O le eseesega o nei polokalame faʻaleagaina e fausia ma faʻapipiʻiina ma sini leaga i le mafaufau e pei o le gaoi o faʻamatalaga patino poʻo le puleaina o lau lava komepiuta patino.

E iai ituaiga eseese o Ransomware?

E ui o loʻo i ai le tele o ransomware softwares ma sili atu o loʻo fausia i aso uma, e masani lava ona pa'ū i ni vaega se lua: loka ransomwaru ma crypto ransomware. O nei ituaiga uma o ransomware o loʻo faʻaogaina e ala i le faʻatapulaʻaina o le avanoa i se masini ona manaʻomia lea o le totogiina e ala i le bitcoin poʻo isi cryptocurrencies.

Loka ransomware

Loker ransomware e le fa'ailogaina faila o le masini fa'atatau. Nai lo lena, o le a lokaina le tagata manua mai le mauaina o le komepiuta po o le telefonipoto ona talosagaina ai lea o se tau e tatala ai. 

Crypto ransomware

Crypto ransomware foliga e infiltrate lau komepiuta ona sosoo ai lea fa'ailoga le tele o au faila patino. O lenei mea e mafai ona fa'agata atoatoa ai lau masini se'ia o'o ina fa'amama faila. 

E mafai ona sau le Ransomware i so'o se ituaiga ma lapopo'a. E fa'aogaina le tele o auala e tu'uina atu ai po'o osofa'iga e maua ai le avanoa i le masini a le tagata manua a'o le'i ave i luga pe fa'ailogaina fa'amaumauga. 

O nisi nei o metotia e mataʻituina ai:

Lanu

Lanu o se fa'ata'ita'iga o le crypto ransomware e fa'asesē tagata fa'aoga e fa'apipi'i le malware e ala i se imeli pepelo ona vave fa'ailogaina lea o le hard disk a le tagata manua. O le polokalama o le a taofia ai au faila ma manaʻomia se tau Bitcoin e faʻamalo ai faʻamatalaga. 

Wannacry

Wannacry o se ituaiga o crypto ransomware ua fuafuaina e faʻaogaina se faʻafitauli i faiga faʻaogaina Windows. Ua salalau atu Wannacry i atunuu e 150 ma le 230,000 komepiuta i le 2017. 

Lapiti leaga

I lenei auala, e faʻafefeteina e le tagata faʻalavelave se upega tafaʻilagi talafeagai. Ona fa'aoga lea e le tagata fa'aoga le upega tafa'ilagi fa'aletonu ma kiliki e fa'apipi'i se polokalama, ae o le mea moni o ana malware. O le siiina mai o le malware o le a faʻaleagaina ai le tagata faʻaoga i le auala e ave ai le ransomware.

jigsaw

O le taimi lava e faʻapipiʻi ai le malware i luga o se komepiuta, o le a faʻaauau pea ona tape e Jigsaw faila mai le komepiuta seʻia oʻo ina totogi e le tagata faʻaoga se tau i le tagata taʻavale.

Ituaiga osofa'iga #3: jigsaw

O le taimi lava e faʻapipiʻi ai le malware i luga o se komepiuta, o le a faʻaauau pea ona tape e Jigsaw faila mai le komepiuta seʻia oʻo ina totogi e le tagata faʻaoga se tau i le tagata faʻaoga e avea ai i latou ma tagata afaina i Jigsaw.

Ituaiga osofa'iga #4: Petya

O lenei metotia e ese mai isi ituaiga o ransomware e pei ona faʻapipiʻi e Petya le komepiuta atoa. Aemaise lava, ua toe fa'asolo e Petya le fa'amaufa'ailoga matai, ma mafua ai ona fa'atino e le komipiuta se uta leaga e fa'ailogaina ai vaega o totoe i luga o masini teu oloa a le komepiuta.

Ina ia siaki isi ituaiga o osofaʻiga ransomware, kiliki ii!

O a metotia e masani ona faʻaaogaina e Ransomware?

E tele auala e mafai ai e le ransomware ona fa'ailoga lau komepiuta.

E mafai e le Ransomware ona toe fa'asolo faila faila i fa'ailoga fa'ailoga, fa'ailoga faila pe a uma ona fa'amuta faila muamua, po'o le fa'ailogaina o au faila ma tape le ulua'i faila.

E fa'afefea ona o'o atu Ransomware i lau faiga?

E tele auala eseese e mafai ai e le ransomware ona alu i luga o lau masini ma o nei metotia o loʻo faʻaauau pea ona alualu i luma i le taufaasese. Pe o se imeli pepelo e faafoliga e pei o lou pule o talosaga mo se fesoasoani, poʻo se upega tafaʻilagi ua mamanuina e foliga tutusa ma se tasi e te asiasi soo i ai, e taua le iloa o mea e mataʻituina pe a faʻaogaina le initaneti. 

phishing

O se tasi o auala sili ona taatele mo ransomware e faʻapipiʻi ai i luga o lau masini e ala i le spam phishing. Phishing ose auala lauiloa e fa'aogaina e tagata solitulafono i luga ole laiga e aoina ai fa'amatalaga patino pe fa'apipi'i mea leaga ile lau PC. E masani ona aofia ai le lafoina o se imeli taufaasese e foliga tutusa ma se auaunaga e te faʻaogaina poʻo se faʻafesoʻotaʻi e te feʻau soo. O le imeli o le a foliga mai e iai se faʻapipiʻi foliga mama poʻo le upega tafaʻilagi fesoʻotaʻiga e laʻu mai ai le malware i luga o lau komepiuta. 

E taua le pupula o ou mata ma aloese mai le manatu o mea uma e saʻo ona e foliga faʻapitoa. Afai o se imeli e foliga masalosalo pe le talafeagai ona faʻaalu lea o se taimi e fesiligia ai ma faʻamaonia lona faʻamaonia. Afai o se imeli e ofoina atu ia te oe se sootaga i se upega tafailagi, aua le kiliki i ai. Taumafai e su'e sa'o ile upegatafa'ilagi. E mafai ona fa'atulaga upegatafa'ilagi e foliga tutusa ma 'upega tafa'ilagi lauiloa. E ui la e foliga mai o lo'o e tu'uina atu au fa'amatalaga i le lau o lau faletupe, e mafai ona e tu'uina atu au fa'amatalaga i se tagata leaga. 

Afai e te fa'ai'u i le la'uina o se faila e fesiligia, aua le tatalaina pe ta'e. E mafai ona fa'agaoioi ai le ransomware ma e mafai ona vave ave lau komipiuta ma fa'ailoga a'o le'i faia nisi mea.

Faʻaletonu

O le isi auala lauiloa e maua ai le ransomware ma isi polokalame faʻamaʻi e ala i le faʻaleagaina. O fa'asalalauga leaga e mafai ona toe fa'afeiloa'i oe i luga o upegatafa'ilagi e fa'apipi'iina le ransomware i lau masini. O nei faʻasalalauga e mafai foʻi ona oʻo atu i luga o upega tafaʻilagi lauiloa ma faʻamaonia pe afai e te kiliki i luga o se faʻasalalauga ma ave oe i se upega tafaʻilagi e ofoina atu ia te oe se laiga, ia mautinoa e te iloa le mea o loʻo e siiina mai ae e te leʻi kiliki "OK". 

O ai e tatau ona popole e uiga i Ransomware?

O le Ransomware o se fa'amata'u i tagata uma e fa'aogaina le komepiuta ma le initaneti.

E sili mamao atu mo tagata solitulafono i luga ole laiga e tulituliloa pisinisi, aemaise lava pisinisi laiti ona e itiiti a latou puipuiga ma punaoa e tulituliloa ai se tagata osofaia.

Afai o oe o se tagata fai pisinisi po'o se tagata faigaluega e tatau ona e su'esu'e ma faia ni puipuiga fa'aopoopo e puipuia ai lau kamupani mai le pa'u atu i se osofa'iga ransomware.

O le a se mea e mafai ona e faia e puipuia ai osofaiga a Ransomware?

O le ki e puipuia ai le ransomware poʻo soʻo se isi osofaʻiga i luga ole laiga ole aʻoaʻoina oe ma au tagata faigaluega ile auala e vaʻaia ai osofaʻiga leaga.

E mafai e Ransomware ona ulufale na'o lau feso'ota'iga e ala i imeli po'o le kiliki i luga o feso'ota'iga leaga, o lea la o le a'oa'oina o au tagata faigaluega e va'ai lelei fe'au leaga ma feso'ota'iga o le auala sili lea e puipuia ai se osofa'iga ransomware.

E fa'afefea ona galue le Ransomware Simulations?

Ransomware simulators e tatau ona fa'atino i luga o lau feso'ota'iga ma e masani ona fa'ata'ita'i i gaioiga eseese e fa'atino e ransomware moni, ae aunoa ma le fa'aleagaina o faila a tagata fa'aoga.

Aisea ou te mana'o ai e fa'atusa se osofa'iga ransomware?

O le fa'ata'ita'iina o se osofa'iga ransomware e mafai ona taua tele i le su'esu'eina pe fa'afefea ona fa'atautaia e au puipuiga fa'atasi ma ransomware moni.

O oloa lelei anti-ransomware e tatau ona mafai ona puipuia lau polokalama.

O le faʻatinoina o nei faʻataʻitaʻiga e mafai foi ona faʻaalia pe faʻafefea ona tali atu au tagata faigaluega i se osofaʻiga ransomware.