WHOIS vs RDAP

WHOIS vs RDAP

O le a le WHOIS?

O le tele o tagata e ona le upega tafaʻilagi e aofia ai se auala e faʻafesoʻotaʻi ai i latou ile latou upega tafaʻilagi. Atonu o se imeli, se tuatusi, poʻo se numera telefoni. Ae peitai, e toatele e le faia. E le gata i lea, e le o punaoa initaneti uma o upega tafaʻilagi. E masani ona manaʻomia e se tasi le faia o galuega faʻaopoopo e faʻaaoga ai meafaigaluega pei o myip.ms poʻo who.is e suʻe faʻamatalaga resitala i luga o nei punaoa. O loʻo faʻaogaina e nei upega tafaʻilagi se faʻasalalauga e taʻua o WHOIS.

O WHOIS sa i ai i le umi o le initaneti, i tua i le taimi na lauiloa ai o ARPANet. Na atiina ae mo le toe aumaia faʻamatalaga e uiga i tagata ma fa'alapotopotoga ile ARPANET. WHOIS ua faʻaaogaina nei e toe aumai faʻamatalaga e uiga i le tele o ituaiga o punaoa initaneti ma ua faʻaaogaina mo le fa sefulu tausaga talu ai. 

E ui o le WHOIS protocol o loʻo i ai nei, lea e taʻua foi o le Port 43 WHOIS, sa fai si lelei i lena vaitau, sa i ai foi le tele o faʻaletonu e manaʻomia le faʻatalanoaina. I le gasologa o tausaga, na matauina ai e le Internet Corporation For Assigned Names And Numbers, ICANN, nei faaletonu ma faailoa mai ai mea nei o faafitauli ogaoga o le WHOIS protocol:

  • Le mafai ona faʻamaonia tagata faʻaoga
  • Su'e na'o tomai, leai se lagolago su'esu'e
  • Leai se lagolago faavaomalo
  • Leai se fa'ata'ita'iga fa'atatau ma le fa'atulagaina o tali
  • Leai se auala fa'apitoa e iloa ai po'o le a le 'au'aunaga e fesiligia
  • Le mafai ona faʻamaonia le server poʻo faʻailoga faʻamatalaga i le va o le kalani ma le server.
  • Leai se fa'avasegaina fa'asinomaga po'o fa'asinomaga.

 

Ina ia foia nei faafitauli, na fausia ai e le IETF (Internet Engineering Task Force) le RDAP.

O le a le RDAP?

O le RDAP (Registry Data Access Protocol) ose fa'amatalaga ma tali tali e fa'aaogaina e toe aumai ai fa'amaumauga o le resitalaina o puna'oa i luga ole laiga mai le Resitala Igoa Fa'aitumalo ma Resitala Initaneti Fa'aitulagi. Na mamanuina e le IETF e foia uma faʻafitauli o loʻo iai i le Port 43 WHOIS protocol. 

O se tasi o eseesega autu i le va o le RDAP ma le Port 43 WHOIS o le tuʻuina atu lea o se faʻatulagaga faʻatulagaina ma faʻatulagaina fesili ma tali. O lo'o iai tali a le RDAP JSON, o se taʻutaʻua faʻatulagaina faʻasologa o faʻamatalaga ma le teuina o faʻamaumauga. E le pei o le WHOIS protocol, o ana tali o loʻo i totonu o tusitusiga. 

E ui o le JSON e le mafai ona faitau pei o tusitusiga, e sili atu ona faigofie le tuʻufaʻatasia i isi auʻaunaga, faʻafaigofie atili nai lo WHOIS. Ona o lenei mea, RDAP e mafai ona faigofie ona faʻatinoina i luga o se upega tafaʻilagi poʻo se meafaigaluega laina laina.

API Fa'alauiloa:

Eseesega i le va o le RDAP ma le WHOIS

Lalo o le eseesega autu i le va o le RDAP ma WHOIS protocol:

 

Fa'ata'atiaga o Fesili ma Tali: O le RDAP o se faʻasalalauga faʻapitoa e faʻatagaina talosaga HTTP. O le mea lea e mafai ai ona tuʻuina atu tali e aofia ai faʻailoga sese, faʻamatalaga tagata faʻaoga, faʻamaonia, ma le faʻatonutonuina o avanoa. E tuʻuina atu foi lana tali i le JSON, e pei ona taʻua muamua. 

Avanoa Eseese I Fa'amaumauga Fa'amauina: Talu ai o le RDAP o lo'o malolo, e mafai ona fa'aoga e fa'amaonia ai tulaga eseese avanoa mo tagata fa'aoga. Mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai ona tuʻuina atu le avanoa faʻatapulaʻa o tagata e le taʻua igoa, ae o tagata faʻamaufaʻailoga e tuʻuina atu avanoa atoatoa. 

Lagolago mo Fa'aoga Fa'ava-o-malo: E leʻi mafaufauina le aofia faavaomalo i le taimi na fausia ai WHOIS. Ona o lea mea, o le tele o WHOIS servers ma tagata faʻatau na faʻaogaina le US-ASCII ma e leʻi mafaufauina le lagolago faavaomalo seia oʻo i se taimi mulimuli ane. E pule i le tagata o tausia le talosaga o loʻo faʻatinoina le WHOIS protocol e faʻatino soʻo se faaliliuga. RDAP, i le isi itu, o loʻo iai le lagolago faʻavaomalo ua fausia i totonu.

Lagolago Bootstrap: E lagolagoina e le RDAP le fa'apipi'iina, fa'atagaina fesili e toe fa'afeiloa'i i se 'au'aunaga fa'atulafonoina pe a le maua fa'amatalaga talafeagai i le 'au'aunaga muamua na fesiligia. Ole mea lea e mafai ai ona fa'atino su'esu'ega lautele. WHOIS system e leai ni faʻamatalaga e fesoʻotaʻi i lenei faiga, faʻatapulaʻaina le aofaʻi o faʻamaumauga e mafai ona maua mai se fesili. 

E ui o le RDAP na mamanuina e foia ai faʻafitauli ma WHOIS (ma atonu e sui ai i se tasi aso), o le Internet Corporation For Assigned Names And Numbers e manaʻomia naʻo gTLD resitara ma resitara faʻatagaina e faʻatino RDAP faʻatasi ma WHOIS ma e le suia atoa.